Kinh nghiệm cốt lõi vẽ tranh chân dung chì đen trắng phần cuối
Kỹ năng cuối cùng và cũng rất quan trọng, chính là … Đánh bóng hay lên khối.
Một bức tranh tả thực không được đánh bóng đúng cách thì cũng chỉ như một bà cụ già nua xấu xí chứ không phải một cô gái tung tăng bay nhảy được.
____________
Để đánh bóng tốt cái chúng ta quan tâm đầu tiên là nét vẽ. nét vẽ không được in vào giấy, nét vẽ chỉ nên lướt qua bề mặt giấy. Nếu vẽ in vào giấy khi bắt đầu đánh bóng nét vẽ ấy sẽ càng ngày càng hằn lên rõ hơn, một bức tranh tả thực hoàn thiện sẽ không còn tồn tại những đường viền chỉ gồm có các ranh giới sáng và tối.
_____________
__________________(Điều đầu tiên cần quan tâm trước đánh bóng chính là đường nét)
Bất cứ một nét vẽ nào vẽ ra nó đều thuộc về một mảng nào đó. Nếu những đường viền còn tồn tại hoặc lộ ra rõ quá, thì cũng giống như chúng ta vẽ xong rồi đặt lên mặt một sợi dây kẽm vậy. Khi phác hình không chỉ phác mỗi đường biên chúng ta nhìn thấy mà còn phác cả sáng tối nữa. Nét vẽ cần có chỗ dày, chỗ mỏng và chỗ đậm, chỗ nhạt theo vùng cần vẽ. ban đầu có thể phác thật dày với sắc độ nhạt rồi tìm những chỗ đậm hơn vẽ đậm dần lên. Đối với vẽ chì việc đánh bóng giống như là nâng cấp so với việc dựng hình, các nét dựng mảnh mai ban đầu tiến hóa để có độ dày, độ đậm nhạt hợp lý.
___________________
________________________(Nét vẽ phải có dày mỏng và đậm nhạt khác nhau)
Những nét dựng sáng tối đầu tiên nên tìm và dựng những phần tối nhất trên một mảng rồi chuyển dần qua phần sáng hơn. Đối với tranh chân dung khác với vẽ tượng ở chỗ cần chuyển êm và liên tục các mảng khối với nhau vì gương mặt con người hầu hết là các khối tròn, không có bất cứ chỗ nào vuông thành sắc cạch, nên các nét vẽ không được sắc nét quá, bất cứ nét vẽ nào vẽ ra đều phải có lớp trung gian bên cạnh. Hãy để nét vẽ trở thành một phần của tờ giấy đừng để nó tách hẳn ra thành một phần riêng biệt.
_____________
_________________________(Hãy để nét vẽ trở thành một phần của tờ giấy)
Hướng các nét cũng quan trọng, một bài vẽ hoàn thiện trừ những phần cực tối một màu đen ra thì khi chúng ta khoanh vùng bất kỳ một vùng nào đều có sự chuyển sắc độ nghĩa là có chỗ tối và sáng. Để có thể vẽ sao cho sắc độ chuyển liên tục từ phần tối ra phần sáng hơn thì hướng các nét cần song song với phần đậm nhất và nhạt dần ra phần sáng hơn. Không nên đánh các nét xoáy theo một hướng nhất định để khỏi tạo ra hiện tượng lông lá hay rổ rá. Cái chúng ta cần là sắc độ là chỗ đậm chỗ nhạt do vậy không nên bắt mắt mình phải xoáy theo một hướng nhất định. Cách vẽ xoáy các nét theo một hướng có thể tạo cảm giác về khối nhưng dựa vào ánh sáng, đậm nhạt hoàn toàn có thể làm được hơn là đường nét, nếu hướng các nét không tốt thì sẽ gây tức mắt khó chịu. Nên trung hòa các nét theo cách đánh đa chiều để hướng nhìn mắt chúng ta phân tán đều trên bức tranh không xoáy theo một hướng nào đấy.
_______________
______(Hướng của đường nét khá quan trọng, nếu xử lý không tốt dễ tạo ra hiệu ứng lông lá hay rổ rá)
Nhiều bạn quá tập chung vào vẽ các chi tiết, vẽ hết các nếp nhăn trên gương mặt, hay vẽ đủ số mụn ruồi, lỗ chân lông mà quên mất dộ hài hòa tương quan với các chi tiết ấy với nhau. Hoặc chọn một mẫu thật nhiều các chi tiết rồi vẽ hết ra. Nếu vẽ như vậy khác nào chỉ liệt kê các chi tiết ra mà không quan tâm chất lượng các chi tiết ấy ra sao. Vẽ kỹ hay vẽ chi tiết ở đây hoàn toàn khác với việc liệt kê các chi tiết. Chúng ta hãy quan sát độ khác biệt sắc độ từng phần nhỏ nhất, chính điều này quyết định độ chân thực của bức vẽ chứ không phải liệt kê các chi tiết ra, vì mắt người tất tinh. Chỉ một vết bẩn nhỏ trên nền trắng là các bạn phát hiện ra ngay, thì trên tranh vẽ cũng vậy thôi. Bất cứ một chi tiết nào vẽ ra ngoài chúng phải đáp ứng điều kiện tương quan sắc độ với nhau chúng còn được quan tâm về sắc độ chính trong bản thân nó, nghĩa là nó phải có độ đậm chỗ nhạt, bóng đổ… Cả một tổng thể bức vẽ cũng cần quan tâm độ hài hòa như một chi tiết, nghĩa là nó có bên tối và sáng rõ ràng, các chi tiết nhỏ củng cố tương quan với nhau để tạo thành một chi tiết lớn là tổng thể bức tranh, gồm đủ các sắc độ sáng tối trung gian.
_______________
________(Đừng vẽ theo kiểu liệt kê chi tiết ra, hãy quan tâm sự hài hòa sắc độ giữa các chi tiết với nhau)
Khi vẽ cũng cần phải có chính có phụ, độ xa gần, không nhất thiết chỗ nào cũng vẽ kỹ như nhau.Có thể tập trung vẽ kỹ gương mặt và các chi tiết xung quanh gương mặt các phần khác có thể vẽ với ranh giới hòa lẫn với nhau hơn hoặc có thể gợi qua để hướng sự tập trung vào gương mặt.
_______________
_____________________________(Đánh bóng phải có chính phụ và xa gần)
Đối với đánh bóng lông hay tóc, đừng quá tập trung vào các sợi lông hay tóc mà hãy để ý đến quy luật sắp xếp của chúng để chia ra vẽ từng lọn. Các sợi lông hay tóc rất mảnh, chúng sẽ sắp để tạo thành các mảng sáng và tối, nên khi vẽ đừng quá tập trung vào từng sợi mà hãy vẽ sáng tối như bình thường, để ý các mảng tối nhỏ.
__________________
(Khi vẽ lông tóc, hãy chú ý sáng tối cả một lọn tóc và quy luật sắp xếp của cả lọn chứ đừng vẽ từng sợi riêng rẽ)
Các chất liệu giống nhau có độ đậm nhạt sáng tối gần giống nhau các bạn có thể quan sát để tìm hiểu đặc điểm chung các chất liệu khác nhau, việc đánh bóng cũng cải thiện đáng kể.
______________
____________________(Mỗi loại chất liệu có cách thức vẽ riêng của chất liệu ấy)
Lý thuyết là vậy, để tập luyện thì hãy bắt đầu từ các hình khối cơ bản, tập chuyển sắc độ thật êm giữa các mảng, tập khối vuông trước rồi tới khối tròn. Khi bạn đã thành thạo vẽ khối cơ bản sao cho hoàn hảo sắc độ chuyển thật êm thì khi bắt đầu vẽ người mọi công việc sẽ trở lên đơn giản hơn nhất nhiều.
_______________________
________________________(Tập luyện khối cơ bản là nền tảng giúp bạn đánh bóng tốt)
Trên đây là các kinh nghiệm cốt lõi mình tổng kết được trong quá trình vẽ tranh chì, hy vọng sẽ giúp ích được cho các bạn đang học vẽ, có thể nó chưa hoàn toàn tối ưu và còn phải bổ sung nhiều, nhưng nếu các bạn cố gắng tập luyện theo đúng cách mà mình đã trình bày thì các bạn cũng vẽ được như mình thôi và phát triển bổ xung thêm để trình độ tiến xa hơn. Đây không chỉ là một sở thích đơn thuần, nếu biết cách có thể nó sẽ giúp bạn trang trải cuộc sống trong những lúc khó khăn hoặc trong nhưng lúc chưa tìm thấy một cơ hội thật sự. Nếu thực sự đam mê và tâm huyết, một chút tự tin bạn có thể biến nó thành công việc chính toàn thời gian rồi tiếp tục theo đuổi để vẽ ngày càng tốt hơn nữa. Chúc các bạn thành công.
_______________________________________________________________________________Trường Minh
